با توجه به رشد بی‌رویه و افسارگسیخته‌ی قیمت خودرو در سال‌های گذشته، این گروه کالایی از دسته‌ی کالاهای مصرفی خارج و به دسته‌ی کالاهای سرمایه‌ای وارد شده است. به این معنی که امروزه خرید خودرو مانند خرید طلا و بورس، نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. در ماه‌های گذشته، مجلس شورای اسلامی با طرحی موسوم به ساماندهی بازار خودرو، وارد عرصه شد تا شاید بتواند این بازار را مهار کند.
طرح ساماندهی بازار خودرو، بندهای زیادی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها لزوم عرضه‌ی خودرو در بورس کالا می‌باشد. درواقع، این طرح پس از شکست روش‌هایی مانند قیمت‌گذاری دستوری یا قیمت‌گذاری توسط شورای رقابت، نقطه‌ی امید مسئولان و مردم برای کنترل تورم خودرو است.
اما چه خودروهایی را می‌توان در بورس کالا خرید؟ روش خرید آن‌ها چگونه است؟ با توجه به نوپا بودن این مکانیسم فروش خودرو، سؤالاتی این‌چنینی بسیاری در اذهان شکل گرفته است که در این مقاله تلاش می‌کنیم به آن‌ها پاسخ دهیم. با ما همراه باشید و از زیروبم خرید خودرو در بورس کالا مطلع شوید.
چطور در کارگزاری فارابی ثبت نام کنیم؟
برای ثبت نام و استفاده از کارگزاری فارابی، کد تخفیف کارمزد معاملاتی را با وارد کردن کد 3880 در قسمت ریفرال (referral)، هدیه بگیرید.
برای شروع از لینک زیر وارد شوید:
همین الان در کارگزاری فارابی ثبت‌نام کنیدثبت نام
خودروهای قابل خرید در بورس کالا
حضور خودروهای صفر تولید داخل در بورس کالا مرحله‌به‌مرحله‌ای خواهد بود. به این معنی که قرار است ابتدا این طرح با برخی خودروها آزمایش شود و کم‌کم تمامی خودروهای تولید داخل از این طریق عرضه شوند. در مرحله‌ی ابتدایی، خودروهای زیر با نسبت‌های ذکر شده از طریق بورس کالا عرضه شده‌اند:
۸۰درصد از تولیدات خودروی شاهین از شرکت سایپا؛
۵۰درصد از تولیدات خودروی وانت کارا در دو مدل تک و دو کابین از شرکت بهمن موتورز؛
۱۰۰درصد تولیدات خودروهای دیگنیتی و فیدلیتی از شرکت بهمن موتورز.
شورای رقابت هر شش‌ماه یک‌بار خودروهایی که در بازار عرضه می‌شوند، اعلام می‌کند.
مراحل اخذ کد بورس کالا
برای خرید کالا باید کد معاملاتی کالا را از بورس کالا دریافت کنید. برای این منظور، خریداران باید از طریق کارگزاری خود اقدام به دریافت کد معاملاتی خودرو نمایند. لازم به ذکر است که این کد با کد بورسی معاملاتی سهام تفاوت دارد. برای دریافت کد بورس معاملاتی خودرو ابتدا باید مراحل زیر را طی کنید:
۱- در وب‌سایت سجام به آدرس sejam.ir ثبت‌نام کنید؛
۲- پس از ثبت‌نام مراحل احراز هویت را تکمیل کنید؛
۳- فرم حساب وکالتی بورس کالا را دانلود کرده و به یکی از بانک‌های ارائه‌دهنده‌ی این خدمات مراجعه کنید. دقت داشته باشید که حساب بانکی شما باید وکالتی بورس کالا شود.از حساب وکالتی متقاضی برای واریز وجوه پیش‌پرداخت استفاده می‌شود. این حساب با حسابِ بورس متفاوت است. داشتن مدارک زیر برای بارگذاری حین ثبت‌نام در سامانه‌ی سجام یا افتتاح حساب وکالتی الزامی است:
تصویر صفحات اول، دوم و آخر شناسنامه؛
تصویر پشت و روی کارت ملی؛
تصویر امضاء و اثر انگشت بر یک صفحه کاغذ سفید.
همچنین، ارائه‌ی مجوز فعالیت و مدارک ثبت‌نام در سامانه‌های جامع انبارها و امور مالیاتی اختیاری است. پس از این مراحل، باید نسبت به دریافت کد بورس از یک کارگزاری معتبر اقدام کنید که در ادامه مراحل آن شرح داده خواهد شد.
خرید خودرو از بورس کالا
برای دریافت کد بورس کالا به دوروش می‌توانید اقدام کنید. روش اول حضوری و روش دوم آنلاین است. در روش آنلاین، باید به سامانه‌ی کارگزاری مورد تأیید بورس کالا، مانند سامانه‌ی فارابی مراجعه کرده و مراحل زیر را دنبال کنید:
در سامانه‌ی بورس کالای کارگزاری فارابی به آدرس https://farabi.ebgo.ir/Login?src=3880 ثبت‌نام کنید؛
روی گزینه‌ی «اخذ کد آنلاین در بورس کالا» کلیک کنید؛
در صفحه‌ی جدید، شماره‌ی تماس و کد ملی خود را وارد کنید؛
کد ارسالی را در کادر موردنظر وارد کنید؛
در این مرحله، اطلاعات هویتی شما که قبلاً در سامانه‌ی سجام ثبت کرده‌اید، نشان داده می‌شود. در صورت صحیح بودن این اطلاعات، روی گزینه‌ی ادامه کلیک کنید؛
اطلاعات شخصی مانند آدرس و نیز اطلاعات شغلی و مالی خود را وارد کنید؛
در مرحله‌ی بعد، اطلاعات حساب بانکی وکالتی شما نشان داده می‌شود که باید آن را تأیید کنید؛
مدارک موردنیاز را آپلود کنید؛
با مطالعه‌ی قوانین، قسمت تعهدات مشتری را تیک بزنید؛
در این مرحله، یک پیامک حاوی کد بورسی بازارهای مالی و فیزیکی برای شما ارسال می‌شود و باید منتظر ارسال نام کاربری و رمز عبور خود از کارگزاری موردنظر خود بمانید.
در روش خرید حضوری نیز خریدار باید با دردست‌داشتن مدارک موردنیاز به یکی از کارگزاری‌های مورد تأیید سازمان بورس مراجعه کند. در کارگزاری موردنظر، فرم‌های لازم به متقاضی داده شده و پس از پرکردن و بررسی آن‌ها توسط بورس کالا، کد مشتری برای آن‌ها صادر می‌شود.
اقدامات لازم پس از دریافت کد بورس کالا
پس از دریافت کد بورس کالا، ابتدا باید وارد سامانه‌ی خرید آنلاین بورس شده و با کلیک روی گزینه‌ی «اعلام شماره حساب وکالتی»، شماره حساب وکالتی خود را وارد کنید.
نکته‌ی مهم این است که کل هزینه‌ی پیش‌پرداخت خودرو را باید تا ساعت هشت صبح روز معامله به حساب وکالتی بورسی بانک خود واریز کرده باشید. قیمت هر خودرو از قبل و در زمان انتشار اعلامیه‌ی فروش خودرو در بورس اعلام می‌شود.
معمولاً روز بعد از انتشار اطلاعیه، امکان ثبت سفارش وجود دارد. در این روز به‌عنوان متقاضی باید تا ساعت ۸:۳۰، سفارش خرید خودروی خود را در سامانه‌ی آنلاین بورس کالا ثبت کنید. به این ترتیب، درخواست شما به بخش معاملات کارگزاری که از آن کد بورس خود را دریافت کرده‌اید، ارسال می‌شود. مبلغ واریزشده به حساب وکالتی در زمان انجام معامله قفل‌شده و پس از معامله به‌منظور انجام فرآیند تسویه به حساب بورس کالا منتقل می‌شود.
انتخاب و ثبت سفارش خرید خودرو در فارابی
با استفاده از نام کاربری و رمز عبوری که کارگزاری فارابی برای شما ارسال کرده است، وارد سامانه‌ی ایبیگوی این کارگزاری شوید. سپس اقدام به تغییر رمز عبور خود کرده و قرارداد معاملات آنلاین بورس کالا را تأیید کنید.
سپس از بخش عرضه‌ها و سفارشات سامانه‌ی ایبیگو، گزینه‌ی اطلاعیه‌ی عرضه را انتخاب کنید.
در مرحله‌ی بعد، از بخش تابلوی معاملات، گزینه‌ی تالار خودرو را انتخاب و روی گزینه‌ی جست‌وجو کلیک کنید. به این ترتیب، همه‌ی خودروهای قابل عرضه در بورس کالا برای شما نمایش داده می‌شوند.
برای مشاهده‌ی جزئیات عرضه‌ی یک خودرو، روی گزینه‌ی چشمِ کنار آن کلیک کرده و اطلاعات پنجره‌ی بازشده را مطالعه کنید. برای ثبت سفارش نیز روی آيکون + کلیک کنید.
در پنجره‌ی جدید، قیمت و مقدار سفارش را با توجه به بندهای اطلاعیه انتخاب کنید. برای انتخاب قیمت می‌توانید به تشخیص خود عمل کرده و یا قیمت پایه را انتخاب کنید. همچنین، می‌توانید اختیار آن را به کارگزاری بسپارید. برای این کار، گزینه‌ی «قیمت به‌صورت سفارش باز» را انتخاب کنید.
در مراحل بعدی، به‌ترتیب روی گزینه‌های ثبت اولیه و ثبت نهایی کلیک کنید.
ازآن‌جایی‌که خرید خودرو به روش حراج انجام می‌شود، هرچه قیمت تعیین‌شده بالاتر باشد، شانس شما برای خرید بیش‌تر خواهد شد. همچنین، اگر تقاضا برای یک خودرو زیاد باشد، قیمت نهایی قطعاً از قیمت پایه بیش‌تر خواهد شد.
اقدامات لازم پس از روز معاملاتی
پس از برنده‌شدن در حراجی، باید نمایندگی دریافت خودرو را در سامانه‌ی بورس آنلاین کالا انتخاب کنید. لازم به تأکید است که شرکت در جلسات معاملاتی تنها برای کارگزاری‌ها میسّر است. نام، آدرس و شماره‌ی تماس کارگزاری‌های مجاز به شرکت در حراج خودرو در سایت بورس کالا قید شده است.
همچنین، در صورت برنده‌شدن، سه‌روز فرصت دارید که بقیه‌ی مبلغ را همراه با هزینه‌های جانبی به حساب وکالتی خود واریز نمایید. در غیر این صورت یا در صورت انصراف، مشمول پرداخت جریمه خواهید شد. برای مشاهده‌ی این مبالغ کافی است بعد از تأیید خرید به سامانه‌ی ایبیگو مراجعه کنید. این هزینه‌ها به‌طور خلاصه شامل موارد زیر هستند:
مالیات بر ارزش‌افزوده؛
مالیات و عوارض شماره‌گذاری؛
هزینه‌ی بیمه‌ی شخص ثالث؛
کارمزدهای معاملاتی.
حال سؤال این است که چطور می‌توان از قیمت خودروها در بازار بورس مطلع شد؟ در بخش بعد به این سؤال پاسخ داده خواهد شد.
اطلاع از قیمت خودرو در بورس کالا
مرجع اصلی اعلام قیمت و زمان عرضه‌ی خودروها در بورس کالا، وب‌سایتی اصلی این بازار معاملاتی یعنی http://www.ime.co.ir است. در این وب‌سایت برای اطلاع از قیمت و زمان عرضه‌ی خودروی موردنظر خود، مراحل زیر را در پیش بگیرید:
کلیک روی نوار بازارها در بالای صفحه؛
کلیک روی بازار فیزیکی؛
انتخاب اطلاعیه‌ی عرضه؛
انتخاب گروه صنعتی به‌عنوان گروه اصلی و سپس گروه خودرو به‌عنوان زیرگروه؛
در صفحه‌ی جدید، بازه‌ی زمانی موردنظر خود را مشخص کنید و بر روی گزینه «نمایش» کلیک کنید.
همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، تمامی اطلاعات لازم در مورد خودروی موردنظر، اعم از موارد زیر به شما نمایش داده می‌شوند:
تاریخ عرضه؛
قیمت پایه؛
مشخصات خودرو؛
تولیدکننده و عرضه‌کننده؛
تعداد خودروهای بورس در بازه‌ی مشخص‌شده؛
مکان و تاریخ تحویل.
فرآیند تعیین قیمت خودرو در بورس
شورای رقابت مرجع اصلی تصمیم‌گیرنده درخصوص قیمت‌های بورس خودرو است. این شورا قیمت پایه را اعلام کرده و سپس در جلسه‌ی معاملاتی، کارگزاری‌ها قیمت‌های موردنظرشان را اعلام و با یکدیگر رقابت می‌کنند. مشخص است که بین قیمت پایه و قیمت فروش، اختلاف وجود دارد. طرح ساماندهی بازار خودرو اعلام کرده است که این مقدار را به شرح زیر هزینه خواهد کرد:
۲۰درصد صرف توسعه‌ی حمل‌ونقل عمومی و جایگزینی خودروهای فرسوده می‌شود؛
۱۰درصد صرف افزایش کیفیت و کمیّت تولید خودرو می‌شود؛
۲۰درصد به اعطای تسهیلات خرید خودرو به زوج‌های جوان اختصاص می‌یابد؛
۵۰درصد به خودروسازان به‌عنوان تسهیلات قرض‌الحسنه به‌منظور تحقیق و توسعه اختصاص می‌یابد.
تأثیرات عرضه خودرو در بورس
اولین هدف طرح ساماندهی بازار خودرو که یکی از بندهای آن عرضه‌ی خودرو در بورس است، شفاف‌سازی قیمت خودرو و کاهش حجم حباب شکل‌گرفته حول این محصول اعلام شده است. به گفته‌ی مسئولان، این هدف با حذف دلالی‌های معمول و مرسوم در بازار خریدوفروش خودرو محقق خواهد شد. همچنین، حذف قیمت‌گذاری دستوری نیز مزیتی است که این طرح برای خودروسازان دارد.
خرید خودرو از بورس کالا با توجه به عدم شفافیت قیمت خودروها در بازار آزاد می‌تواند به کاهش ریسک خرید این محصول کمک کند. همچنین، در بیش‌تر مقاطع سال‌های اخیر، تقاضای خودرو از عرضه‌ی آن بسیار بیش‌تر بوده است. حامیان این طرح، معتقد هستند که فروش خودرو در بورس و اعمال کنترل بیش‌تر بر عرضه‌ی آن، سبب توزیع عادلانه‌تر این کالا در بین همه‌ی اقشار جامعه می‌شود.
سخن پایانی
در سال‌های اخیر و با افزایش بی‌رویه‌ی قیمت خودرو، این کالا به دسته‌ی کالاهای سرمایه‌ای وارد شده است. همان‌طورکه پیش‌بینی می‌شد، خودرو نیز مانند دیگر کالاهای سرمایه‌ای به بازار بورس راه یافت. این امر از طریق یکی از بندهای طرح ساماندهی بازار خودرو میسر شده است که خودروسازان را ملزم به ارائه‌ی برخی خودروها در بازار بورس کالا می‌کند.
در حال حاضر، خودروهای شاهین، وانت کارا، دیگنیتی و فیدلیتی در این بازار عرضه می‌شوند. به‌منظور خرید خودرو از بازار بورس کالا، باید در سامانه‌ی سجام ثبت‌نام کرده، حساب وکالتی باز کنید و با ثبت‌نام در یک کارگزاری مورد تأیید سامانه‌ی بورس کالا، کد بورس کالا دریافت نمایید. در روز ثبت‌نام نیز باید کل مبلغ خودرو را در حساب وکالتی خود داشته و از طریق سامانه‌ی بورس کالا درخواست خود را ثبت نمایید.
در صورت برنده‌شدن کارگزاری شما در حراجی، باید نمایندگی تحویل آن را تعیین کرده و هزینه‌های جانبی را پرداخت کنید. قیمت پایه‌ی خودرو در بورس کالا توسط شورای رقابت تعیین می‌شود.
سؤالات متداول
۱- در بورس خودرو چه خودروهایی را می‌توان خریداری کرد؟
در حال حاضر، امکان خرید خودروهای شاهین، وانت کارا تک و دو کابین، دیگنیتی و فیدلیتی وجود دارد.
۲- احراز هویت در سامانه‌ی سجام چقدر طول می‌کشد؟
معمولاً بین ۲۴ تا ۴۸ساعت.
۳- کدام کارگزاری‌ها برای ثبت‌نام بورس خودرو مجاز هستند؟
لیست کارگزاری‌های مجاز در وب‌سایت بورس کالا آمده است.
۴- در کدام بانک‌ها می‌توان حساب وکالتی باز کرد؟
بسیاری از بانک‌ها این خدمات را ارائه می‌کنند اما بهترین بانک برای بازکردن حساب وکالتی بورس کالا، بانک ملت است.
۵- تحویل خودرو به چه مدارکی نیاز دارد؟
اصل و تصویر کارت ملی و شناسنامه‌ی خریدار، مدارک احراز محل سکونت مطابق با بخشنامه‌ی راهور ناجا و ارائه‌ی شماره‌ی شبا از الزامات دریافت خودرو هستند.
۶- در صورت عدم موفقیت در خرید، تکلیف مبلغ واریزشده چه می‌شود؟
در این صورت، مبلغ در پایان روز از حالت بلوکه خارج می‌شود.
۷- موعد تحویل خودروها چه زمانی است؟
موعد تحویل خودروها در اطلاعیه‌ی عرضه ذکر می‌شود.
به این مقاله امتیاز دهید
(۱۸۵ رای)
۴.۵
/۵